Viêm cơ tim là một vấn đề nghiêm trọng, mặc dù hiếm khi xảy ra. Trong tình trạng này, cơ tim bị viêm, thường là do nhiễm trùng hoặc nguyên nhân khác. Viêm cơ tim thường phổ biến hơn ở người trẻ, có thể gây ra rối loạn nhịp tim, suy tim hoặc thậm chí tử vong.

Viêm cơ tim là gì?

Myocarditis, hay còn gọi là viêm cơ tim trong tiếng Anh, là một tình trạng trong đó khối cơ tim bị viêm, có thể là toàn bộ hoặc chỉ một phần, và thường là kết quả của một bệnh nhiễm trùng khác, không phải do một loại vi rút cụ thể gây ra viêm cơ tim.

Bệnh này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng thường thấy nhiều hơn ở người trẻ (từ 20 đến 40 tuổi) và thường nhiều nam giới hơn nữ giới. Biểu hiện của bệnh có thể đa dạng từ nhẹ đến nặng. Các người có hệ miễn dịch yếu, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường có nguy cơ cao hơn.

Bệnh viêm cơ tim có thể xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Thể nặng thường bắt đầu bằng các triệu chứng cấp tính và có thể dẫn đến suy sụp tuần hoàn nghiêm trọng, với tỷ lệ tử vong lên đến 70% nếu không được điều trị kịp thời và tích cực.

Dưới đây là một số hình ảnh minh họa về viêm cơ tim:

Triệu chứng viêm cơ tim

Theo các chuyên gia, viêm cơ tim có các dấu hiệu đa dạng, nhưng chúng có thể được phân chia thành ba nhóm chính như sau:

• Nhóm không có triệu chứng: Một số trường hợp mắc viêm cơ tim nhưng không có triệu chứng rõ ràng, đôi khi không có bất kỳ biểu hiện gì đặc biệt khiến cho bệnh nhân khó phát hiện sự thay đổi trong cơ thể. Bệnh này thường phát triển một cách tĩnh lặng và khi được phát hiện, nó đã trở nên nghiêm trọng, có thể gây phình đại cho cơ tim.
• Nhóm có triệu chứng điển hình: Một số người có những biểu hiện không bình thường và rất rõ ràng. Trong giai đoạn ban đầu, họ có thể trải qua sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi, tiêu chảy, khó thở và suy dinh dưỡng. Triệu chứng khó thở có thể trở nên nghiêm trọng hơn sau 1-2 ngày, thường kèm theo đau ngực, nhịp tim không ổn định và đau vùng gan.
• Nhóm có triệu chứng viêm cơ tim cấp tính: Các bệnh nhân trong nhóm này trải qua sự suy yếu của cơ tim, nhịp tim tăng nhanh và yếu, huyết áp giảm hoặc không đo được, da tái màu. Triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, bệnh nhân không đáp ứng với điều trị và có nguy cơ tử vong cao.

Triệu chứng viêm cơ tim hậu covid

Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân sau khi bình phục khỏi Covid-19 phải đối mặt với các tình trạng liên quan đến sức khỏe của hệ thống tim mạch.

Để giải thích tình trạng viêm cơ tim do tác động của virus, ta có thể hiểu như sau: khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể, nó kích thích hệ miễn dịch phản ứng để chống lại virus, và điều này dẫn đến sự phát triển của tình trạng viêm nhiễm. Các phản ứng viêm có thể gây hại cho cả các mô cơ tim lành lặn, trong đó có cả các cấu trúc ở tim.

Hơn nữa, virus cũng có thể gây tổn thương và viêm nhiễm các mạch máu, dẫn đến sự hình thành các khối máu đông gây cản trở luồng máu đến tim và các cơ quan khác trong cơ thể. Do đó, việc xâm nhập của virus SARS-CoV-2 có tác động đồng thời và gián tiếp lên hệ thống tim mạch, gây ra các hệ lụy nghiêm trọng như rối loạn nhịp tim, suy tim, và tắc nghẽn các mạch máu.

Nguyên nhân gây viêm cơ tim

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra viêm cơ tim, bao gồm virus, vi khuẩn, xoắn khuẩn, nấm, ký sinh trùng, thuốc, hóa chất và bức xạ. Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể:

Nguyên nhân nhiễm trùng: 

• Viêm cơ tim do virus: Gây bởi nhiều loại virus như Adenovirus, arbovirus, coxsackievirus, parvovirus B19, cytomegalovirus, echovirus, và nhiều loại viêm gan như viêm gan B và C.
• Viêm cơ tim do vi khuẩn: Có thể xuất phát từ các loại vi khuẩn như Streptococcus, Staphylococcus, Pneumococcus, Meningococcus, Gonococcus, Salmonella, Tuberculosis, và nhiều loại khác.
• Viêm cơ tim do xoắn khuẩn: Gây ra bởi xoắn khuẩn như Leptospira và Borrelia burgdorferi (gây bệnh Lyme).
• Viêm cơ tim do nấm: Có thể do nhiễm nấm như Aspergillosis, Actinomycosis, Blastomycosis, và Candida.
• Viêm cơ tim do ký sinh trùng: Gây ra bởi các ký sinh trùng như Trypanosoma cruzi (gây bệnh Chagas), Toxoplasma gondii, và nhiều loại khác.

Nguyên nhân không nhiễm trùng:

• Viêm cơ tim do hóa chất: Xuất phát từ tiếp xúc với các hợp chất hóa học như kim loại nặng, phospho vô cơ, khí CO, thủy ngân, và sulfamid.
• Viêm cơ tim do thuốc: Có thể do sử dụng các loại thuốc chẹn ung thư, cocain, emetin, choloroquin, phenothiazine, và nhiều loại khác.
• Viêm cơ tim do bức xạ: Xảy ra khi tiếp xúc với liều bức xạ cao (trên 400 Rad) trong quá trình điều trị bằng tia xạ hoặc sau tai nạn chất phóng xạ.
• Viêm cơ tim do các nguyên nhân khác: Có thể xuất phát từ những yếu tố khác nhau như thai kỳ, bệnh mạch máu, bệnh hệ thống, hoặc tổ chức liên kết. Đôi khi, nguyên nhân chính xác không thể xác định.

Các tác nhân trên có thể gây viêm cơ tim thông qua việc xâm nhập trực tiếp vào cơ tim, tạo ra các độc tố có hại cho cơ tim, hoặc thậm chí phá hủy cơ tim thông qua cơ chế miễn dịch của cơ thể.

Thực hư bệnh viêm cơ tim có lây không?

Viêm cơ tim là một căn bệnh tim mạch, xuất phát từ việc cơ tim bị viêm nhiễm do ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Trong số những yếu tố này, có thể kể đến viêm cơ tim do virus như virus cúm, Coxakie virus, và thậm chí virus sốt xuất huyết. Cần nhấn mạnh rằng không có sự xuất hiện của một loại virus mới hoặc “virus lạ” nào gây ra viêm cơ tim như một số thông tin lan truyền trên mạng xã hội.

Ngoài ra, tỷ lệ gây ra viêm cơ tim do các loại virus đã đề cập là rất hiếm. Đa số các trường hợp nhiễm virus này thường mang tính lành tính và tự khỏi trong vài ngày. Chỉ có một số rất ít, trong số đó có thể tác động lên cơ tim và gây ra viêm cơ tim.

Bệnh viêm cơ tim cũng không phải là một bệnh truyền nhiễm và không lây lan trong cộng đồng. Vì vậy, thông tin về sự xuất hiện của “virus lạ” hoặc “virus viêm cơ tim” không có cơ sở và không nên tạo ra sự hoang mang cho người dân.

Cách điều trị viêm cơ tim

Việc điều trị viêm cơ tim sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó, với mục tiêu chính là xử lý nguyên nhân và giảm triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa sự phát triển của các biến chứng.

Trong trường hợp viêm cơ tim do nhiễm khuẩn vi khuẩn hoặc ký sinh trùng, phương pháp điều trị bao gồm việc sử dụng các loại thuốc đặc trị nhằm tiêu diệt các tác nhân gây bệnh này. Nếu viêm cơ tim là kết quả của tiếp xúc với hóa chất, thuốc, hoặc tia xạ, thì quá trình điều trị đòi hỏi ngừng tiếp xúc với các tác nhân này và sử dụng thuốc chống độc.

Điều trị các triệu chứng và biến chứng của viêm cơ tim có thể bao gồm các biện pháp như điều trị viêm, điều chỉnh rối loạn nhịp tim, xử lý suy tim, dự phòng tắc mạch, cung cấp oxy cho cơ tim khi cần thiết, và trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể cần phải tiến hành ghép tim.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cần tập trung vào việc nghỉ ngơi đầy đủ và duy trì chế độ ăn uống giảm muối. Trong trường hợp viêm cơ tim do bạch hầu hoặc thấp tim, việc nằm yên tĩnh là rất quan trọng để tránh tai biến.

Sau đó, việc điều chỉnh lối sống lành mạnh là một phần quan trọng để cơ tim có cơ hội phục hồi. Hạn chế hoạt động thể dục và thể thao trong khoảng thời gian được chỉ định bởi bác sĩ để tránh gây thêm tổn thương cho cơ tim. Ngoài ra, việc ngừng hút thuốc lá, giảm tiêu thụ rượu và cafein cũng là những điều quan trọng cần thực hiện. Hãy thảo luận với bác sĩ về những điều này để có lịch trình thích hợp.

Hiện nay, chưa có biện pháp phòng ngừa cụ thể cho viêm cơ tim, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị tuân thủ vệ sinh cá nhân tốt, tránh nhiễm trùng cơ tim và giảm nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt, nếu bạn trải qua các triệu chứng như đau ngực, khó thở, hoặc có dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc virus, hãy đến ngay cơ sở y tế đáng tin cậy để kiểm tra và điều trị kịp thời.