Bệnh Dermatomyositis, thường được gọi là viêm đa cơ, là một loại bệnh tự miễn, nơi có sự viêm cơ kèm theo tổn thương da hoặc không. Bệnh này phản ứng tích cực với các loại thuốc ức chế miễn dịch. Nó có thể phát triển ở mọi độ tuổi, nhưng thường xuất hiện ở thanh thiếu niên (10 – 15 tuổi) và người trung niên (45 – 60 tuổi), với tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh nhiều hơn nam giới. Tần suất mắc bệnh viêm đa cơ trong xã hội được ước tính là khoảng 5 – 10 trường hợp cho mỗi triệu người.

Triệu chứng bệnh viêm đa cơ

Các triệu chứng của bệnh viêm đa cơ phát triển dần trong khoảng thời gian từ 3 – 6 tháng và bao gồm:

• Suy yếu cơ bắp: Sự suy yếu xảy ra ở các nhóm cơ gần trục cơ thể như hông, đùi, vai, cánh tay và cổ. Tình trạng này thường xuất hiện đối xứng ở cả hai bên cơ thể và diễn ra dần dần, gây khó khăn trong việc quỳ, leo trèo, nâng vật nặng, và thậm chí là việc giữ tư thế đầu thẳng. Các cơ trong vùng cổ cũng trở nên yếu, gây khó khăn trong việc duy trì đầu thẳng.
• Triệu chứng toàn thân: Bệnh viêm đa cơ là một bệnh toàn thân, có thể đi kèm với các triệu chứng như giảm cân, viêm khớp, mệt mỏi, chán ăn, sốt (đối với kháng thể kháng Jo-1), và cứng khớp buổi sáng.
• Triệu chứng liên quan đến phổi: Sự suy yếu của cơ trong vùng hầu họng có thể gây ra các triệu chứng của viêm phổi hít, bao gồm thở khò khè, ho sặc, tím tái, và tụt huyết áp. Khó thở khi gắng sức cũng có thể xảy ra do suy yếu của các cơ trong ngực và hoành.
• Triệu chứng tiêu hóa: Các triệu chứng tiêu hóa có thể bao gồm táo bón, bụng đầy hơi, khó nuốt, trào ngược thức ăn lên mũi, và viêm thực quản do trào ngược.
• Triệu chứng tim: Các triệu chứng bao gồm hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, và đau thắt ngực. Đây là biểu hiện của rối loạn nhịp tim, suy tim, viêm cơ tim, và viêm màng ngoài tim, và khi xuất hiện các triệu chứng này tình hình bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Triệu chứng tiết niệu: Sự suy yếu của cơ tiêu cơ vân có thể dẫn đến tiểu chất myoglobin, gây hại cho ống thận. Điều này có thể làm nước tiểu có màu nâu đỏ và dẫn đến tiểu ít.
• Triệu chứng da: Không có phát ban như viêm da cơ địa trong bệnh viêm đa cơ, nhưng một số trường hợp báo cáo về việc xuất hiện các dày sừng trên lòng và cạnh ngoại của ngón tay.
• Hội chứng Raynaud xảy ra khi các vùng như ngón tay, ngón chân, má, mũi và tai tiếp xúc với lạnh, gây thay đổi màu sắc của da từ hồng sang trắng hoặc xanh tím, tê, và dị cảm.

Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh viêm đa cơ

Nguyên nhân gây ra bệnh vẫn là một điều chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, có sự kết nối giữa bệnh và các rối loạn tự miễn. Theo đó, hệ thống miễn dịch trong cơ thể bị lầm tấn công vào các mô bình thường của nó.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các tế bào lympho T độc hại tấn công các kháng nguyên trên cơ, dẫn đến tổn thương, viêm nhiễm và suy yếu của các sợi cơ. Bệnh có thể xuất hiện tự phát hoặc liên quan đến nhiễm virus, ung thư, hoặc các rối loạn mô liên kết. Một số virus liên quan đến nguy cơ phát triển bệnh này bao gồm HIV, coxsakievirus B, và retrovirus.

Bệnh viêm đa cơ có nguy hiểm không?

Bệnh viêm đa cơ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Suy dinh dưỡng: Nếu viêm đa cơ ảnh hưởng đến các cơ trong thực quản, có thể gây khó khăn trong quá trình nuốt, dẫn đến giảm cân và suy dinh dưỡng.
• Viêm phổi hít: Khó khăn trong việc nuốt có thể làm thức ăn, chất lỏng hoặc nước bọt bị thất lạc vào phổi, gây ra tình trạng viêm phổi.
• Bệnh phổi kẽ: Một số người mắc viêm đa cơ có thể phát triển bệnh phổi kẽ, mà tình trạng này dẫn đến xơ hóa mô phổi, làm cho phổi trở nên cứng và không thể co bóp bình thường. Triệu chứng bao gồm ho khan và khó thở.
• Hội chứng Raynaud: Đây là tình trạng khi ngón tay, ngón chân, má, mũi và tai trở nên nhạt màu khi tiếp xúc với lạnh.
• Bệnh tim mạch: Bệnh viêm đa cơ có thể gây ra viêm cơ tim và viêm màng ngoại tim. Trong một số trường hợp hiếm hoi, có thể dẫn đến suy tim sung huyết và rối loạn nhịp tim.
• Ung thư: Có mối liên hệ giữa viêm đa cơ và nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư phổi, ung thư vú, ung thư bàng quang và lymphoma không Hodgkin, đặc biệt trong năm đầu sau khi được chẩn đoán.
• Biến chứng của việc sử dụng corticoid kéo dài: Việc sử dụng corticoid trong thời gian dài có thể dẫn đến các biến chứng như teo cơ tay, làm mỏng da, tăng huyết áp, tiểu đường, hạ kali trong máu, loét dạ dày tá tràng và loãng xương.

Bệnh viêm đa cơ có chữa khỏi không?

Hiện không có cách nào chữa khỏi hoàn toàn bệnh viêm đa cơ. Tuy nhiên, thuốc và vật lý trị liệu có thể cải thiện sức mạnh và chức năng của cơ bắp.

Phác đồ điều trị viêm đa cơ

Không có phương pháp điều trị cố định nào cho bệnh viêm đa cơ. Phác đồ điều trị viêm đa cơ sẽ được điều chỉnh dựa trên triệu chứng và mức độ đáp ứng với trị liệu.

1. Thuốc

Các loại thuốc thông thường được sử dụng để điều trị bệnh viêm đa cơ bao gồm:

• Corticosteroid: Như prednison, đây là những loại thuốc rất hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng của viêm đa cơ. Tuy nhiên, việc sử dụng kéo dài các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, các bác sĩ thường giảm dần liều thuốc xuống mức thấp hơn trong quá trình điều trị.
• Thuốc hỗ trợ cho corticosteroid: Khi kết hợp với corticosteroid, những thuốc này có thể giúp giảm liều và tác dụng phụ của corticosteroid. Hai loại thuốc phổ biến được sử dụng cho bệnh viêm đa cơ là azathioprine và methotrexate. Ngoài ra, còn có các loại thuốc khác như mycophenolate mofetil, cyclosporine và tacrolimus.
• Rituximab: Loại thuốc này được sử dụng phổ biến hơn để điều trị viêm khớp dạng thấp. Rituximab thường được xem xét khi liệu pháp ban đầu không kiểm soát được các triệu chứng của viêm đa cơ.

2. Các liệu pháp

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, các tùy chọn điều trị có thể bao gồm:

• Vật lý trị liệu: Chương trình vận động và bài tập được thiết kế để cải thiện và duy trì sức mạnh cũng như tính linh hoạt của cơ bắp. Bác sĩ sẽ chỉ định mức độ luyện tập phù hợp dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân.
• Ngôn ngữ trị liệu: Đối với những người có nhóm cơ hầu họng suy yếu và gặp khó khăn trong việc nói chuyện, liệu pháp ngôn ngữ có thể được áp dụng để giúp cải thiện khả năng giao tiếp và bù đắp những khuyết điểm trong lời nói.
• Đánh giá chế độ ăn uống: Khi bị viêm đa cơ, quá trình nhai và nuốt thức ăn có thể trở nên khó khăn. Chuyên gia dinh dưỡng có thể hướng dẫn về cách chuẩn bị và chế biến các món ăn dễ ăn và cung cấp dinh dưỡng cần thiết để đảm bảo sức kháng cho cơ thể.

3. Tiêm IVIG

Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch (IVIG) là một dạng sản phẩm máu tinh khiết, bao gồm các kháng thể mạnh mẽ. Những kháng thể này có khả năng ngăn chặn sự tấn công của các kháng thể gây hại lên cơ bắp trong trường hợp viêm đa cơ.

Viêm đa cơ là một bệnh hiếm gặp thuộc loại bệnh viêm đa cơ tự miễn. Mặc dù hiếm gặp, tuy nhiên, hậu quả của nó có thể rất nghiêm trọng và thậm chí dẫn đến tử vong. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào đáng ngờ liên quan đến viêm đa cơ, quá trình kiểm tra bác sĩ nên được tiến hành càng sớm càng tốt. Mặc dù hiện chưa có phương pháp điều trị triệt hạ cho bệnh này, tuy nhiên, sự can thiệp và điều trị kịp thời có thể mang lại những tiến triển tích cực. Bài viết này hy vọng mang lại cho độc giả thông tin hữu ích về bệnh lý này.