Cảm giác đau trong vùng bụng có thể biến đổi đa dạng. Đôi khi, bạn có thể trải qua cảm giác đau âm ỉ hoặc nóng rát. Sự khó chịu này cũng có thể lan rộng từ vùng bụng sang phía sau lưng hoặc các khu vực khác trên cơ thể. Đặc điểm đáng chú ý là đau bụng có thể thay đổi về mức độ và thời gian. Nó có thể xuất hiện và biến mất mà không có một mô hình cố định, hoặc có thể kéo dài liên tục. Các triệu chứng đau bụng cũng có thể xuất hiện bất ngờ hoặc tăng lên về cường độ theo thời gian.

Hiện tượng đau cơ bụng

Sự đau đớn ở cơ bụng thường xuất phát từ những tổn thương tại khu vực cơ bụng như rách cơ hoặc căng cơ. Các nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể bao gồm:

• Thay đổi vị trí đột ngột hoặc chuyển động nhanh chóng: Đau cơ bụng có thể xảy ra khi bạn thực hiện những thay đổi vị trí cơ thể đột ngột hoặc thực hiện các chuyển động quá nhanh.
• Tập thể dục quá mức và cường độ cao: Tập luyện quá sức hoặc không đủ thời gian để nghỉ ngơi là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau cơ bụng.
• Không duy trì quá trình nghỉ ngơi cho các cơ bắp: Nếu không để cơ bắp có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sau khi hoạt động, chúng có thể trở nên căng và gây đau đớn.
• Sai kỹ thuật thực hiện hoạt động thể thao: Khi chơi các môn thể thao đòi hỏi các động tác như chạy, xoay, và nhảy, việc sử dụng kỹ thuật không phù hợp có thể gây tổn thương cơ bắp và dẫn đến đau cơ bụng.
• Nâng vật nặng: Đau cơ bụng cũng có thể xuất hiện sau khi bạn nâng vật nặng hoặc thực hiện các công việc đòi hỏi sức lực.
• Hoạt động gây cười, hoặc hắt hơi: Thậm chí, một cử chỉ vô tình như cười lớn hoặc hắt hơi mạnh cũng có thể gây ra đau cơ bụng.

Lưu ý, đau cơ bụng có sự khác biệt với thoát vị mặc dù có một số triệu chứng có thể tương tự nhau. Thoát vị xảy ra khi một cơ quan nội tạng hoặc một phần của cơ thể bên trong đưa ra ngoài khỏi vị trí bình thường của nó trong cơ hoặc mô mà nó thường nằm.

Dấu hiệu đau cơ bụng điển hình

Nếu cơ bụng bị căng, vùng bề mặt bên ngoài khu vực dạ dày có thể trở nên đau đớn và viêm nhiễm. Thường bạn sẽ cảm nhận được điều này trong quá trình tập luyện cơ bụng và khi thực hiện các chuyển động.

Các triệu chứng khác có thể gồm:

• Cơn đau dữ dội và đột ngột.
• Sưng và bầm tím.
• Sự đau yếu.
• Cơ bắp cảm thấy căng cứng.
• Khó khăn trong việc kéo giãn hay uốn cong cơ bụng.
• Cảm giác co thắt cơ bắp hoặc chuột rút.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng căng cơ, bạn có thể gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động như đi bộ, đứng thẳng, cúi người về phía trước hoặc nghiêng sang hai bên. Những động tác liên quan đến các cơ bắp chính như đưa tay qua đầu cũng có thể gây ra đau nhức.

Một số triệu chứng của đau cơ bụng và thoát vị có thể giống nhau, tuy nhiên, bạn cần phân biệt giữa hai vấn đề này. Khi mắc thoát vị, bạn thường sẽ trải qua các triệu chứng như:

• Một khối u bất ngờ phình to trong bụng.
• Cảm giác đau đớn hoặc nóng rát kéo dài.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Táo bón.

Vị trí đau cơ bụng thường gặp và nguyên nhân

Đau cơ bụng bên phải

Về khía cạnh đường tiêu hóa, sự đau ở phần cơ bụng bên phải thường liên quan đến bệnh lý của gan và mật cũng như các vấn đề liên quan đến đường ruột. Cơn đau nặng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho các vấn đề nguy hiểm như viêm ruột thừa, sỏi mật hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Khi mắc phải triệu chứng này, quan trọng là ghi chép kỹ thông tin như thời điểm bắt đầu cơn đau, cảm giác đau là cơn co thắt hay âm ỉ, mức độ đau, vị trí cảm nhận đau, thời gian mỗi cơn đau, và bất kỳ triệu chứng nào khác như buồn nôn, sốt, tiêu chảy, tiểu tiện, … để có sẵn thông tin cho bác sĩ tham khảo khi đưa ra chẩn đoán.

Đau cơ bụng bên trái

Vùng cơ bụng bên trái chứa nhiều cơ quan quan trọng như thận trái, niệu quản trái, lá lách, phần dạ dày và ruột già, thùy gan trái, buồng trứng bên trái, và đuôi tụy. Vì vậy, cơn đau ở phần này có thể là dấu hiệu cảnh báo cho nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến các cơ quan này.

Triệu chứng thường gặp bao gồm đau ở phần trên và dưới cơ bụng hoặc phía ngang rốn, thường kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, sốt, mất cảm giác ngon miệng, tiêu chảy có máu.

Ngoài ra, việc quan sát các đặc điểm của phân hoặc nước tiểu cũng như các biểu hiện như da và mắt bị vàng, khó thở, cảm giác lạnh run khi đau bụng, đều có thể giúp xác định loại bệnh liên quan đến vùng cơ bụng bên trái. Để giúp quá trình khám và chẩn đoán nhanh chóng và chính xác hơn, việc xác định vị trí cụ thể của cơn đau ở phần cơ bụng bên trái là rất quan trọng.

Đau cơ bụng dưới rốn

Trong lĩnh vực y học, khu vực ổ bụng được chia thành hai phân khu chính: phần phía trên của nó được gọi là vùng thượng vị hoặc bụng trên, trong khi phần phía dưới của nó được gọi là vùng hạ vị hoặc bụng dưới. Mỗi phần này tương ứng với một loạt các cơ quan nội tạng quan trọng. Phần bụng dưới chứa nhiều cơ quan quan trọng như đại tràng, ruột thừa, niệu quản dưới, bàng quang, và các cơ quan phụ liên quan đến cả nam và nữ. Đau ở khu vực bụng dưới rốn có thể xuất phát từ các tổn thương hoặc vấn đề tại các cơ quan này.

Tuy nhiên, đôi khi đau bụng dưới rốn cũng có thể là triệu chứng của các bệnh thông thường hoặc xuất hiện trong thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ. Vì vậy, khi đặt câu hỏi về sự nguy hiểm của đau bụng dưới rốn, câu trả lời phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Do đó, để đảm bảo an toàn và đúng đắn, khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở khu vực bụng dưới rốn kéo dài, gia tăng hoặc trở nặng đi, người bệnh nên nhanh chóng tới cơ sở y tế để được khám và xác định nguyên nhân gây ra bệnh.

Đau cơ bụng trên rốn

Cơn đau phía trên rốn là sự đau đớn xuất hiện trong vùng nằm giữa xương sườn và rốn, thường xuất phát từ tổn thương của các cơ quan nội tạng như dạ dày, gan, lách, tụy, túi mật, ống dẫn mật, hoặc các bộ phận khác như cơ bụng, phúc mạc, thận, niệu quản… Tuy nhiên, nếu cảm nhận thêm triệu chứng khó thở và tức ngực, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về vấn đề bất thường tại tim và phổi, và người bệnh cần được khám cấp cứu ngay lập tức để tránh mối nguy hiểm.

Dưới đây, chúng ta sẽ tập trung vào ba vị trí quan trọng trong cơn đau phía trên rốn mà bạn cần lưu ý:

• Vị trí phía trên bên trái: Góc phần tư phía trên bên trái, nằm phía xa vùng bụng bên phải bởi xương ức, đây là nơi chứa các cơ quan như dạ dày, tụy và lách.
• Vị trí phía trên bên phải: Góc phần tư phía trên bên phải chứa hầu hết các cơ quan liên quan đến hệ thống mật, bao gồm túi mật, tụy, gan và ống dẫn mật.
• Vị trí giữa phía trên (vùng thượng vị): Cơn đau ở vùng thượng vị có thể có liên quan đến hệ thống mật hoặc hệ thống tiêu hóa.

Cách giảm đau cơ bụng

Bạn có thể tự điều trị cơn đau cơ bụng tại nhà. Thường thì, trong một vài tuần, cơn đau sẽ giảm đi hoặc biến mất hoàn toàn. Dưới đây là một số phương pháp đơn giản để giúp bạn hồi phục nhanh chóng.

Chườm lạnh

Chườm lạnh có thể giúp giảm chảy máu (nếu có), giảm đau và sưng. Nó cũng có thể giúp giảm viêm nhiễm tại vùng bị tổn thương. Dưới đây là cách thực hiện:

• Sử dụng một khăn vải để bọc các viên đá hoặc gói gel lạnh, sau đó áp lên vùng bị tổn thương.
• Để bảo vệ làn da và giảm nguy cơ kích ứng, bạn có thể quấn thêm một lớp khăn vải xung quanh gói gel nếu chúng quá lạnh.
• Nhẹ nhàng chườm xung quanh vùng đau trong khoảng 10–15 phút mỗi lần.
• Nếu cần, bạn có thể lặp lại quy trình này mỗi giờ trong vài ngày đầu khi gặp chấn thương.

Chườm nóng

Phương pháp này giúp cơ bắp thư giãn, giảm căng thẳng và giảm đau. Nhiệt cũng giúp tăng lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương, thúc đẩy quá trình lành vết thương và giảm viêm nhiễm. Dưới đây là cách thực hiện:

• Sử dụng một gói giữ ấm hoặc một khăn ấm (hoặc đổ đầy gạo vào một chiếc tất sạch và buộc chặt lại), sau đó đặt chúng vào lò vi sóng khoảng 1 – 2 phút.
• Đảm bảo rằng nhiệt độ không quá cao khi bạn tiếp xúc với các vật để chườm.
• Áp các vật đã làm ấm lên khu vực bị tổn thương trong khoảng tối đa 20 phút mỗi lần.
• Nếu cần, bạn có thể lặp lại quy trình này mỗi giờ trong vài ngày đầu khi gặp chấn thương.

Thuốc giảm đau không kê đơn

Có thể lựa chọn sử dụng các loại thuốc không kê đơn để giảm đau cơ bụng, đặc biệt khi cảm thấy mức đau trở nên khó chịu. Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và natri naproxen sẽ giúp giảm sưng và viêm.

Ngoài ra, thuốc giảm đau như paracetamol (Hapacol) hoặc aspirin cũng có khả năng làm giảm đau một cách hiệu quả, tuy nhiên, chúng không ảnh hưởng đáng kể đến việc giảm viêm.

Nghỉ ngơi

Khi mắc đau cơ bụng, việc nghỉ ngơi là rất quan trọng. Cố gắng hạn chế mọi hoạt động gây căng cơ quá mức, đặc biệt nếu bạn đã trải qua chấn thương thể thao. Tìm cách thoải mái để nằm hoặc ngồi và thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng giúp thư giãn. Cần tạm ngưng mọi hoạt động nặng nhọc cho đến khi cơn đau giảm đi hoàn toàn, điều này có thể mất một vài tuần.

Tập thể dục

Liên quan đến việc tập thể dục, khi triệu chứng đau cơ bụng đã giảm đi, bạn có thể bắt đầu thực hiện các bài tập tăng cường cơ bụng và các nhóm cơ khác. Hai bài tập phổ biến là Curl-up và nghiêng xương chậu. Hãy đảm bảo thực hiện các bài tập này một vài lần trong tuần và nghỉ ngơi đầy đủ giữa các buổi tập.

Tuy đau cơ bụng có thể dễ bị coi nhẹ, nhưng nên lưu ý rằng nó có thể là dấu hiệu của sự bất thường trong cơ thể. Vì vậy, thay vì lo lắng, nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và kiểm tra kỹ hơn về tình trạng của bạn. Đau bụng, dù nhẹ hay nặng, luôn là một dấu hiệu cảnh báo, và việc thăm khám, chẩn đoán, và điều trị đúng cách là quan trọng để đảm bảo sức khỏe của bạn.