Xương sông là một loại cây với nhiều ứng dụng đa dạng trong cuộc sống hàng ngày. Không chỉ được sử dụng làm nguyên liệu chế biến các món ăn ngon, xương sông còn có giá trị trong lĩnh vực y học truyền thống. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về loại cây này và những lợi ích mà nó mang lại, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về xương sông trong bài viết dưới đây. Hãy cùng tham khảo để tìm hiểu về thực vật đặc biệt này.
Đặc điểm cây xương sông
Tên thông dụng khác: Xương sông, rau húng ăn gỏi.
Tên khoa học: Blumea lanceolaria (Roxb), thuộc họ Cúc Asteraceae.
Đây là một loài cây thảo sống dai, có chiều cao khoảng 1m hoặc cao hơn. Các lá có hình dạng giống một chiếc ngọn giáo, gốc lá thuôn dài, chóp lá nhọn, và mép lá có những răng cưa. Cuống lá có thể có tai ngắn. Cụm hoa của cây có hình dạng đầu màu vàng nhạt, thường tập trung 2 – 4 bông hoa ở kẽ lá. Màu sắc của hoa là vàng nhạt, và các mao lông có màu trắng. Hoa cái có 3 chiếc tràng hoa; hoa đực ở giữa có 5 chiếc tràng hoa. Quả của cây có hình dạng hình trụ, có 5 cạnh. Cây hoa vào tháng 1 – 2 và có quả vào tháng 4 – 5.
Các phần của cây được sử dụng bao gồm lá và toàn bộ cây trên mặt đất. Cây có thể được sử dụng tươi hoặc được phơi khô trong bóng râm hoặc sấy nhẹ cho đến khi khô.
Phân tích hóa học cho thấy lá của cây chứa tinh dầu với tỷ lệ 0,24%. Thành phần chủ yếu trong tinh dầu là methylthymol (chiếm 94,96%), còn p-cymen (3,28%) và limonen (0,12%) cũng có mặt trong lá của cây.
Một số tác dụng trị bệnh của lá xương sông
Trong lĩnh vực Đông y, lá xương sông được biết đến với vị cay, tính bình, và có nhiều tác dụng hữu ích như trừ tanh hôi, tiêu thũng chỉ thống, tiêu đàm thấp, thông kinh, hoạt lạc, khu phong trừ thấp và kích thích tiêu hóa. Cây xương sông có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng như phong hàn, ho suyễn, mẩn ngứa, nôn mửa, cấm khẩu,… Với những đặc tính và tác dụng đáng chú ý này, cây xương sông đã được sử dụng rộng rãi trong trị liệu ho.
Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng lá xương sông:
- Chữa viêm họng: Lấy 5 – 10 lá xương sông, giấm ăn 20 – 30mL. Rửa sạch lá xương sông và giã nát, sau đó ngâm trong giấm để ngậm. Sử dụng trong vòng 5 – 7 ngày để cải thiện triệu chứng viêm họng cấp và mạn tính, viêm amidan, viêm thanh quản mất tiếng,…
- Giảm đau nhức khớp: Sử dụng 1 nắm lá xương sông. Rửa sạch lá và giã nhuyễn, sau đó xào nóng. Đắp trực tiếp lên vùng khớp bị viêm và đau nhức. Có thể quấn bằng vải qua đêm để tăng cường hiệu quả giảm đau.
- Chữa ho do cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản: Kết hợp lá xương sông (10g), lá húng chanh (10g) và lá hẹ (10g). Cắt nhỏ các thành phần, hấp chung với đường phèn, lấy dung dịch để ngậm.
- Chữa mề đay: Kết hợp lá xương sông (40g), lá khế (40g) và lá chua me đất (20g). Rửa sạch các lá, giã nhuyễn và hòa vào nước ấm để uống. Uống 3 thang/ngày. Bôi bã xương sông lên các vùng da bị mề đay.
- Chữa ho có đờm, nôn trớ ở trẻ em: Chuẩn bị: 5 thìa cà phê mật ong và 2 – 3 lá xương sông. Thực hiện: Đem lá xương sông rửa sạch, để ráo, thái nhỏ và cho vào chén. Thêm mật ong vào chén và đem hấp cách thủy khoảng 10 phút. Dùng nước uống nhiều lần trong ngày. Đối với người lớn bị ho có thể nhai lá xương sông để giảm triệu chứng bệnh nhanh chóng.
- Chữa đầy bụng, khó tiêu: Chuẩn bị các thành phần gồm tía tô (30g), hậu phác (10g), chỉ xác (10g), lá xương sông (30g), sinh khương (10g), trần bì (10g). Thực hiện: Sắc các thành phần với 3 chén nước, đun sôi trong 10 phút và lấy nước uống.
- Chữa đau nhức răng: Rễ xương sông rửa sạch và phơi khô 20g, hoàng liên 10g. Đặt hai thành phần này vào một chai thủy tinh và đổ rượu để ngâm. Sau khoảng 10 ngày, sử dụng bông chấm thuốc để bôi lên nơi răng lợi đau nhức.
Lá xương sông, với những công dụng và tác dụng trên, đã được sử dụng từ lâu trong Đông y để điều trị nhiều triệu chứng và bệnh tật. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào từ lá xương sông, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Món ăn ngon từ lá xương sông
Một số món ăn ngon từ lá xương sông mà bạn có thể nên thử chế biến như:
Lá xương sông nấu canh cá
Để chuẩn bị món cá nấu chuối và lá xương sông, chúng ta cần sẵn các nguyên liệu sau đây:
- 500g cá tươi (loại cá tùy chọn theo khẩu vị)
- 5 quả chuối xanh
- 100g lá xương sông và rau ngót
- Mẻ, dầu ăn, muối
Quá trình chuẩn bị như sau: Rửa sạch cá, loại bỏ ruột và phân. Gọt vỏ chuối, sau đó thái thành miếng với độ dày tương đối. Ngâm chuối trong nước muối để không bị thâm. Rửa sạch lá xương sông và rau ngót, sau đó thái nhỏ.
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Rán cá trong một chảo nhỏ để thịt cá chắc. Sau đó, gắp cá ra và đặt vào nồi.
- Bước 2: Trong cùng chảo đã rán cá, xào chuối qua trong vài phút.
- Bước 3: Đặt chuối đã xào vào nồi chứa cá, sau đó thêm mẻ hòa cùng nước lạnh. Nêm muối theo khẩu vị và đun sôi một thời gian ngắn.
- Bước 4: Thêm lá xương sông vào nồi cá khi nước đã sôi, nêm gia vị phù hợp và đun khoảng 1 phút nữa. Sau đó tắt bếp và món ăn đã hoàn thành.
Món cá nấu chuối và lá xương sông là một món ăn ngon, kết hợp hài hòa giữa cá tươi, chuối xanh và lá xương sông. Với công thức đơn giản này, bạn có thể thưởng thức một món ăn ngon miệng và giàu dinh dưỡng.
Cà bát xào tía tô lá xương sông
Để chuẩn bị món ăn này, chúng ta cần sẵn các nguyên liệu sau:
- 500g cà bát
- Rau tía tô, lá lốt và lá xương xông
Quá trình nấu chín như sau:
- Bước 1: Rửa sạch cà bát và thái thành miếng vừa ăn. Sau đó, ngâm cà bát trong nước giấm ít để tránh cà bát thâm. Rửa sạch lá tía tô, lá lốt và lá xương xông, sau đó thái nhỏ.
- Bước 2: Đun nước sôi và luộc cà bát trong khoảng 2 phút. Sau đó, vớt cà bát ra và để ráo nước.
- Bước 3: Phi tỏi trong một chảo, sau đó xào cà bát trong chảo đã phi tỏi. Thêm một ít nước và om cà bát cho đến khi cà bát mềm. Nêm gia vị theo khẩu vị của bạn.
- Bước 4: Thêm lá tía tô, lá lốt và lá xương xông vào chảo và trộn đều với cà bát đã mềm. Sau khi các nguyên liệu chín và hòa quyện với nhau, món ăn đã hoàn thành.
Món ăn này mang đến hương vị đặc biệt và phong phú từ cà bát kết hợp cùng rau tía tô, lá lốt và lá xương xông. Với cách nấu đơn giản này, bạn có thể thưởng thức một món ăn ngon miệng và hấp dẫn.
Lá xương sông cuộn thịt bằm
Để tạo ra món chả xương sông cuộn thịt (hay còn gọi là thịt rán lá xương sông) hấp dẫn, hãy lựa chọn những chiếc lá xương sông tươi mát, không quá già cũng không quá non. Sau đó, hãy rửa sạch lá và để ráo. Đập nhẹ phần xương lá để làm mềm lá và thuận tiện cho việc cuộn thịt.
Thịt được băm nhuyễn kết hợp với hành hoa thái nhỏ. Gia vị và hạt tiêu được thêm vào để trộn đều. Khi gia vị đã được trộn đều, đặt một lượng thịt lên từng lá xương sông và cuộn lại thành các chiếc chả. Cắt bỏ phần cuống lá dư thừa và sử dụng tăm xiên để giữ lá không bung ra và kết nối với những miếng chả khác.
Tiếp theo, đun dầu trong một chiếc chảo cho đến khi nó sôi. Thả từng miếng chả vào chảo và chiên ở lửa nhỏ. Lật miếng chả đều hai mặt cho tới khi lớp vỏ có màu vàng rực và mang hương thơm đặc trưng, chứng tỏ chả đã chín đều. Sau đó, trình bày món chả xương sông trên đĩa và kèm theo nước mắm để tẩm ngọt. Quá trình chế biến được hoàn thành.
Món chả xương sông cuộn thịt là một món ăn hấp dẫn, mang đậm hương vị truyền thống và được tạo ra từ sự kết hợp tinh tế giữa lá xương sông và thịt. Hãy thử nếm và tận hưởng món ăn này để trải nghiệm hương vị đặc biệt của xương sông trong một món ăn truyền thống.
Trên đây là chia sẻ của chúng tôi về những thông tin về cây xương sông. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc đã có cho mình được những thông tin hữu ích. Chúc các bạn một ngày vui vẻ.
